Rynek roślin oleistych

Opłacalność produkcji rzepaku

Dodano: 04/04/2020

Ostatnio z cenami zakupu rzepaku dzieją się naprawdę zaskakujące rzeczy. Polska jest jedynym krajem w Unii Europejskiej spośród największych producentów rzepaku, który zanotował wzrost produkcji tych nasion w 2019 roku. W Innych czołowych krajach miało wręcz załamanie produkcji. 

Zbiory w całej Unii były najniższe w ostatnim dziesięcioleciu, a pomimo tego ceny jednak nie powalają z nóg.  

Najwyższy osiągnięty poziom w obecnym sezonie 2019/2020 nieco przekraczał 1700 złotych za tonę nasion. Wydawało się, że na przednówku muszą mocno wzrosnąć, a tu nagle wyskoczył koronawirus i cały świat zamarł ze strachu, a wraz z nim gwałtownie zmalało zapotrzebowanie na surowce niemal wszystkich branż w światowej gospodarki. Niestety zjawisko to dotknęło również popytu na rzepak i ceny zamiast mocno wzrosnąć powyżej 1700 zł za tonę tych nasion, w okresie kilku tygodni spadły poniżej 1600 zł. 

Przyjrzyjmy się więc, jak wygląda w tej sytuacji opłacalność produkcji rzepaku w lutym 2020 roku. 

Aby odpowiedzieć na to pytanie przeanalizujemy koszty produkcji rzepaku. Będziemy przy tym opierać się na „Kalkulacji uprawy 1 ha rzepaku” opracowanej przez Wielkopolską Izbę Rolniczą (WIR). 

 

Opłacalność produkcji rzepaku – koszty.

Z kalkulacji kosztów wynika, że całkowite koszty uprawy 1 ha rzepaku wyniosły 5.184 zł. 

Ciekawą wiedzę uzyskujemy analizując udział poszczególnych grup kosztów w kosztach całkowitych.

Najbardziej znaczący udział mają w nich koszty nawozów sięgające 27,1% (saletra amonowa 5 dt, 600 zł, Polifoska (6/20/30) 4 dt, 680 zł i Ca/Mg 4 tony co 4 lata, 122 zł).

Kolejne ważniejsze grupy kosztów to:  

- amortyzacja – 13,2 %,

- praca ciągnika – 12,5%,

- środki ochrony roślin – 9,8%,

- koszty pracy ludzkiej – 9,8%,

- usługi (zbiory: Bizon, wapnowanie: 1 raz na 4 lata) – 7,5%, 

- materiał siewny – 7,7% (40 kg; 400 zł),

- podatki i ubezpieczenia (upraw i OC) – 5,2%,

W pracy ciągnika skalkulowano łącznie 14,1 godzin jego wykorzystania przy 13 wyjazdach w pole - z tego 3 wyjazdy do ciężkich prac polowych łącznie na 5,5 godziny (podorywka, orka siewna i uprawa przedsiewna). 

Strukturę kosztów uprawy rzepaku według kalkulacji WIR w lutym 2020 roku przedstawiamy na poniższym diagramie. 

 

 

Przypomnijmy, łączne koszty uprawy 1 ha rzepaku wyniosły 5.184 zł.

Gdzie możemy szukać oszczędności. Biorąc pod uwagę strukturę kosztów, w których koszty nawozów stanowią ponad 1/4 kosztów całkowitych (ca 1400 zł/ha), należałoby sprawdzić, czy nie ma na rynku tańszych odpowiedników nawozów stosowanych w gospodarstwie. Tu mogą być największe rezerwy. 

 

Opłacalność produkcji rzepaku – przychody

Zajmijmy się drugą stroną kalkulacji, tj. przychodami na 1 hektar uprawy rzepaku. Łącznie wyniosły one 6.967 zł, z czego:

- sprzedaż ziarna rzepaku – 5.636 zł (w kalkulacji WIR założyła produkcję rzepaku w ilości 3,5 tony w cenie sprzedaży 1.610 zł/t),

- ryczałtowy zwrot VAT (7%) – 394 zł,

- dopłata bezpośrednia – 936 zł.

Osiągnięty został dodatni wynik finansowy wynoszący 1.782 zł (509 zł/1t).

Zwraca uwagę, że nawet bez dopłaty bezpośredniej osiągamy dodatni wynik finansowy wynoszący 846 zł z 1 hektara uprawy rzepaku, czyli 241 zł na 1 tonie ziarna. 

Wstecz