Rynek roślin oleistych

Rzepaku w Unii nie zabraknie

Dodano: 24/09/2022

Uprawa i produkcja rzepaku w krajach Unii Europejskiej (UE-27) w sezonie 2022/23.

 

Rzepak jest drugą rośliną spośród najpopularniejszych w uprawach zaliczanych do rodziny oleistych. Według wrześniowego raportu USDA w  sezonie 2022/23 jego udział w światowej produkcji nasion siedmiu głównych upraw roślin oleistych ma przekroczyć 12,3%. Te siedem głównych roślin z tej grupy to (uszeregowane według wolumenu produkcji): soja (394,69 mln ton), rzepak (80,32 mln ton), słonecznik (50,72 mln ton), bawełna 44,07 mln ton), orzeszki ziemne (50,91 mln ton), palma olejowa (20,56 mln ton) i kopra (5,86 mln ton).  

Zbiory rzepaku na świecie od kilku lat oscylowały w okolicach 67-72 mln ton. W obecnym sezonie 2022/23 światowa produkcja ma wynieść wg prognozy USDA 83,8 mln ton, czyli o ponad 13,5% więcej. Liderzy rynku mają wyprodukować: Kanada - 19,5 mln ton, UE-27 – 17,6 mln ton oraz Chiny 14,0 - milionów ton. Uderzający jest spadek produkcji rzepaku w Kanadzie z 19,5 mln ton przed rokiem do 14,0 mln ton w obecnym sezonie. Kanada przed rokiem zanotowała katastrofalne załamanie produkcji canoli. Było ono wynikiem kilkumiesięcznej suszy. W obecnym sezonie wraca ona ze swoim wolumenem zbiorów na pozycję lidera z wynikiem identycznym, jaki osiągnęła przed wspomnianym załamaniem. 

Według USDA produkcja rzepaku w 2022 roku w krajach Unii Europejskiej ma sięgnąć 19,15 mln ton. Natomiast prognozy Coceral mówią o ilości 19,6 miliona ton. Od dawna prognozy USDA i Coceral nie były tak zbliżone. Oprócz rzepaku w krajach Unii Europejskiej uprawia się na skalę przemysłową jeszcze tylko dwie rośliny z rodziny oleistych. Są nimi słonecznik z prognozowaną produkcją w br. na poziomie 9,0 milionów ton (w 2021 r. – 10,7 mln t) oraz soja – 2,78 miliona ton (w 2021 r. – 3,04 mln t).  

Na diagramie poniżej prezentowane są wyniki osiągnięte w produkcji rzepaku w 2021 roku oraz oszacowane na 2022 rok przez 10 czołowych krajów Unii Europejskiej.

 

 

Według szacunków ekspertów Coceral zbiory rzepaku w UE-27 w 2022 wzrosły w stosunku do ubiegłorocznych o ok. 2,1 mln ton, tj. z 17.415 tys. ton do 19.525 tys. ton. Jest to duży wzrost wynoszący aż 12,1%.

W ostatnich latach trwa walka o pierwsze miejsce w produkcji rzepaku pomiędzy Niemcami i Francją. Jak widać nastąpiła zmiana lidera na rzecz Francji. Trzecie miejsce od lat niezmiennie zajmuje Polska. 

Trochę historii.

W 2014 roku niemal połowę całej unijnej produkcji rzepaku wytworzyli rolnicy z Niemiec i Francji (razem 11,8 mln ton), z czego niemieccy 6,247 mln ton, a francuscy 5,510 mln ton. Łączna produkcja rzepaku tych krajów w latach 2013-2015 co roku wyraźnie przekraczała poziom 10 milionów ton. Kolejne lata nie były już tak udane i najczęściej oba kraje notowały spadki produkcji.

Po pięciu latach tj. w 2019 roku zbiory w Niemczech spadły do 2,846 mln ton, a we Francji do 3,535 mln ton, czyli łącznie do 6,381 mln ton - tyle mniej więcej rzepaku zebrane zostało 5 lat wcześniej w samych Niemczech. W ostatnich dwóch sezonach produkcja rzepaku każdego z tych krajów mieściła się w widełkach 3,0-3,6 mln ton. 

W poniższej tabeli prezentujemy wielkość zbiorów rzepaku w pięciu czołowych krajach UE-27 w latach 2015-2021.

 

 

Dane wg Fińskiego Instytutu Zasobów Naturalnych („Natural Resources Institute Finland”)

Wstecz