Rynek roślin oleistych

Światowa produkcja soi

Dodano: 21/11/2022

Nasiona soi to podstawa globalnego przemysłu tłuszczowego. Stanowią one niemal 2/3 światowej produkcji siedmiu najpopularniejszych roślin oleistych. Ich łączne zbiory na świecie mają wynieść w obecnym sezonie 2022/23 aż 646 mln ton (w sezonie 2021/22 – 604,61 mln ton), a tak przedstawia się lista tych roślin wraz z prognozowanymi zbiorami:

- soja- 390,5 mln ton (w sezonie 2021/22 – 355,6 mln t),

- rzepak- 84,8 mln ton (73,9 mln t),

- słonecznik– 51.3 mln ton (57,3 mln t), 

- orzeszki ziemne– 50,3 mln ton (50,4 mln t), 

- bawełna– 42,4 mln ton (41,7 mln t), 

- palma– 20,4 mln ton (19,9 mln t),

- kopra– 5,9 mln ton (5,9 mln t).

Globalna produkcja soi w ostatnich kilku latach oscylowała wokół poziomów 345-365 milionów ton. Wszystko wskazuje na to, że w obecnym sezonie 2022/23 sytuacja diametralnie się zmieni i na świecie zostanie zebrane znacznie więcej nasion tej rośliny. Zgodnie z aktualnymi prognozami USDA ma to być rekordowe ponad 390 milionów ton, czyli o 9,9% więcej, niż przed rokiem (355.6 mln ton). 

Liderem w jej zbiorach od kilku lat jest Brazylia i sytuacja ta utrzyma się nadal (152,0 mln ton). Wyprzedza ona Stany Zjednoczone (118,3 mln ton). Trzecie i kolejne miejsca w tym rankingu zajmują: Argentyna z produkcją 49,5 mln ton,  Chiny 18,4 mln ton, Indie 11,5 mln ton, Paragwaj 10,0 mln ton, Kanada 6,5 mln ton, Rosja 5,5 mln ton, Ukraina 3,5 mln ton, Boliwia 3,1 mln ton.  

Produkcja soi w krajach EU-27 jest niewielka. Prognoza na obecny sezon to poziom 2,5 mln ton, czyli nie sięga nawet 1% udziałów w zbiorach światowych. Jest też niższa od produkcji tych nasion w Rosji, czy na Ukrainie. 

Czołowych ośmiu światowych producentów soi przedstawiamy na poniższym wykresie.

 

 

Wykres uzmysławia, jak bardzo skoncentrowana jest produkcja soi na świecie. Kraje zajmujące dwa pierwsze miejsca wytwarzają niemal 70% globalnej produkcji, a pierwsza trójka ponad 80%.

Jeszcze jedna ciekawa obserwacja. Ponad 50% światowej produkcji soi zbierana jest w krajach Ameryki Południowej. Brazylia, Argentyna, Paragwaj i Boliwia plasują się w pierwszej dziesiątce producentów na świecie.  

Przyjrzyjmy się, jak wygląda handel międzynarodowy tym ziarnem. 

Na początek eksport. Sprzedaż zagraniczną zdominowały dwa kraje. Brazylia i Stany Zjednoczone. Przedstawiamy to na poniższym diagramie. 

 

 

 

Globalny eksport soi wynosi 162 mln ton, z tego 86% sprzedają za granicę właśnie te dwa kraje. Chiny – 89,5 mln ton i USA 55,7 mln ton. Eksporterzy zajmujący miejsca za nimi sprzedają za granicę znacznie mniejsze ilości ziarna: Argentyna – 7,2 mln ton, Paragwaj – 5,8 mln ton,  Kanada – 4,4 mln ton i dalej Urugwaj – 2,4 mln ton, Rosja – 1,6 mln ton oraz Ukraina – 1,5 mln ton. Te osiem krajów mocno odstaje pod względem wolumenu eksportu od kolejnych. UE-27 zajmująca dziewiąte miejsce sprzedaje za granicę 7-krotnie mniej ziarna soi od wyprzedzającej ją Ukrainy. Jest to jedynie 215 tys. ton. 

A jak wyglądają zagraniczne zakupy soi. W tym przypadku także mamy do czynienia z dominacją. Jej autorem jest Państwo Środka. Chiny sprowadzają z zagranicy, aż 100 milionów ton tego ziarna. Stanowi to niemal 60% międzynarodowych obrotów. Drugie miejsce wśród importerów soi zajmują kraje Unii Europejskiej, ale ich łączny import jest niemal 7-krotnie mniejszy od chińskiego i wynosi 15 milionów ton. 

Trzecie miejsce zajmuje Meksyk z importem rzędu 6,8 mln ton, a następne szereg państw z zakupami na poziomie 3-4 mln ton. Są to kolejno: Argentyna, Egipt, Tajlandia. 

Poniżej na diagramie przestawiamy wolumen importu soi przez czołówkę światową.

 

 

Przy ogromnych zakupach zagranicznych Chin (udział w globalnym imporcie 59%) pozostali importerzy są ledwie zauważalni, no może z wyjątkiem krajów Unii Europejskiej. I taka mała ciekawostka. Argentyna zajmuje czołowe pozycje zarówno wśród światowych eksporterów soi (3 miejsce), jak i importerów (4 miejsce). 

Dla pasjonatów poniżej prezentujemy informację o okresach zbiorów soi w krajach reprezentujących jej producentów na obu półkulach: północnej i południowej. 

Ojczyzną soi są Chiny. Jest tam uprawiana od ponad 3 tysięcy lat. Obecnie w Państwie Środka produkowane jest ok. 18 mln ton tych nasion. 

 

Zbiory soi na półkuli północnej przebiegają w drugim półroczu, natomiast w krajach półkuli południowej w pierwszym półroczu. Od tego standardu zdecydowanie odbiega Brazylia. Tu soja jest koszona od stycznia aż do maja, czyli aż przez 5 miesięcy. Cóż Brazylia to ogromny kraj i gdy na północy soja jest już zebrana, to na południu zaczynają się, a w niektórych regionach dopiero mają się zacząć.

Wstecz