Rynek zbóż

Czołowi europejscy producenci pszenicy durum

Dodano: 06/10/2021

Pszenica durum jest wykorzystywana głównie do produkcji makaronów, ale jest też ważnym składnikiem kasz kuskus i bulgur szczególnie popularnych na Bliskim Wschodzie i w Północnej Afryce, ale też z roku na rok coraz modniejszych w całej Europie. W wyniku mielenia twardych ziaren pszenicy durum otrzymuje się semolinę durum stanowiącą podstawowy składnik tych produktów. Normy prawne kilku krajów (np. Włochy) wręcz wymagają używania do produkcji niektórych makaronów w 100% semoliny durum. Wyprodukowanie najwyższej jakości makaronów wymaga ziarna o dużej zawartości białka i glutenu oraz luteiny zawierającej większe ilości żółtego pigmentu nadającego makaronom charakterystyczne zażółcenie.   

Pod względem wolumenu produkcji pszenica twarda mieści się w dziesiątce najważniejszych zbóż światowych. 

Pszenica durum jest uprawiania w tych regionach globu, w których od lat tradycyjnie uprawia się pszenicę miękką. Do jej największych producentów od lat należą: Kanada z produkcją rzędu 5-6 mln ton, Stany Zjednoczone i Meksyk – oba kraje po ok. 1,5-2 mln ton, Włochy i Turcja ze zbiorami rzędu 4 mln ton. 

Największym eksporterem pszenicy durum jest Kanada ze sprzedażą 4-5 mln ton wg szacunków kanadyjskiego AAFC (ok. 60% globalnego eksportu). 

 

Produkcja pszenicy durum w UE-27. 

Pszenica durum uprawiana jest jedynie w 15 krajach Unii Europejskiej – w ilościach wykazywanych w prognozach Coceral.  

W tym artykule skupimy się na omówieniu wyników 2021 roku. 

Na podstawie wrześniowych szacunków Coceral kraje Unii Europejskiej wyprodukowały w 2021 roku łącznie 7,911 mln ton pszenicy twardej.

Należy przy tym podkreślić, że w publikowanych prognozach Coceral uwzględniane są tylko te kraje UE, w których obszar upraw pszenicy durum przekracza 1 tys. hektarów. 

Zdecydowanym liderem wśród największych jej producentów w UE-27 są Włochy – 4.030 tys. ton w 2021 r. Kolejne miejsca na podium zajmują Francja – 1.590 tys. ton i Hiszpania 714 tys. ton. 

Wyniki z dwóch poprzednich lat i szacunki dotyczące zbiorów w 2021 r. czołowych ośmiu producentów pszenicy durum w Unii Europejskiej przedstawiamy na poniższym diagramie.  

 

 

 

 

Wykres wyraźnie pokazuje, że w Unii Europejskiej uprawy pszenicy twardej koncentrują się na południu. Zdecydowany lider, którym w Unii Europejskiej są Włochy, produkuje ponad 50% łącznej unijnej produkcji pszenicy durum, a cztery czołowe kraje: Włochy, Francja, Hiszpania i Grecja ponad 90%. 

Grecja zajmująca czwarte miejsce ma zbiory niemal 3,5-krotnie większe od następnych w tej klasyfikacji Niemiec.  

Analiza danych przedstawionych w tabeli pod wykresem dopuszcza stwierdzenie, że 5 czołowych krajów charakteryzuje produkcja na ustabilizowanym poziomie. Zupełnie inna sytuacja ma miejsce w przypadku krajów zajmujących miejsca 6-8 i tak:

- Słowacja – prognozowany jest wzrost wolumenu produkcji pszenicy twardej w okresie trzech lat, tj. 2019-2021 o 127,1% (z 92 tys. ton w 2019 r. do 209 tys. ton w 2021 r.), 

- Węgry – ponad 2,5-krotny wzrost w ciągu 3 lat (z 60 tys. ton do 160 tys. ton),

Czechy - spadek produkcji o 1/3 w latach 2019-2021 (ze 186 tys. ton do 122 tys. ton). 

Tak dynamiczne zmiany w naszej części Europy tłumaczą ogromny wzrost zainteresowania i przymiarkami do podjęcia produkcji pszenicy twardej przez polskich rolników. 

 

Plony pszenicy twardej w UE-27.

 

Średnie plony uzyskane w krajach UE-27 w 2021 roku wyniosły 33,2 dt/ha i były niższe o 0,4 dt/ha od tych z 2019 roku. 

Szczegółowe dane o plonach pszenicy durum osiągniętych przez 8 czołowych krajów UE w latach 2019 i 2020 oraz szacowanych na br. przedstawiamy na wykresie poniżej. 

 

 

 

 

Zróżnicowanie w plonowaniu pszenicy jest olbrzymie. Porównując wyniki osiągane przez poszczególne kraje odniesiemy je do unijnego lidera, którym są Czechy. 

Rolnicy czescy w 2021 r. osiągnęli średnie plony pszenicy na poziomie 61,0 kwintali, tj. równo o 27,8 kwintale (o 83,7%) ponad średnią UE-27 (33,2 dt/ha). Nieco niższe, czyli też bardzo dobre wyniki, osiągnęli Francuzi zbierając średnio z 1 hektara 55,2 kwintali ziarna pszenicy twardej. Z czołowej ósemki największych producentów UE-27 najsłabsze plony w 2021 roku  zanotowali Grecy – 20,0 dt/ha, czyli 3-krotnie mniejsze od Niemców (niższe o 67%).  

 

 

Powierzchnia upraw.

 

Areały przeznaczane pod uprawę pszenicy twardej przez czołowych ośmiu jej producentów w UE-27 przedstawiamy na poniższym wykresie.  

 

 

 

 

Diagram ukazuje, że produkcja pszenicy durum w Europie skoncentrowania jest w krajach południa: Włoszech, Francji, Hiszpanii i Grecji. 

Jak wielka różnica dzieli pierwsze cztery kraje od kolejnych, obrazują słupki przypisane krajom zajmującym miejsca 5-8 - na diagramie są one ledwie widoczne. 

 

Reasumując można stwierdzić, że kraje UE-27 pod względem uprawy pszenicy durum można podzielić na 4 grupy:

- pierwsza to Włochy – samodzielny lider, którego zbiory pszenicy twardej, to ponad połowa produkcji unijnej. Na dobrą sprawę nie powinno nas to mocno dziwić, biorąc pod uwagę, jak bardzo Włosi uwielbiają makarony. A według ich opinii najlepsze makarony daje się produkować właśnie z pszenicy twardej, z której otrzymuje się semolinę charakteryzującą się dużą ilością białka i luteiny oraz pigmentu powodującego zażółcenie makaronu. A te czynniki plus niska chłonność wody gwarantują jego najwyższą jakość i dzięki temu jest on PYSZNY

Wstecz